“Giá như” là từ mà nhiều sinh viên nhắc đến khi nhìn lại quãng thời gian đã lãng phí trên giảng đường. Thay vì những lần thức trắng đêm ôn thi lấy điểm, nếu quyết tâm và có định hướng sinh viên đã có thể đầu tư cho tiếng Anh, biến nó từ nỗi ám ảnh thành những cơ hội tuyệt vời”
Chưa thể ra trường vì “vướng” tiếng Anh
Nhiều trường hợp phổ biến là sinh viên năm cuối đi làm trong tình trạng chưa có bằng tốt nghiệp dù các môn học đã hoàn thành, chỉ vướng… chứng chỉ tiếng Anh. Đơn vị tuyển dụng rất khó ký hợp đồng lao động chính thức và tăng lương với người chưa có bằng cấp. Nhưng càng thêm tuổi, sức học càng kém cộng thêm áp lực “cơm áo gạo tiền” khiến việc học tiếng Anh càng khó khăn. Phần lớn các trường, đơn vị truyển dụng hiện nay chấp nhận một số chuẩn tiếng Anh thông dụng như TOEIC, IELTS, TOEFL, chỉ một số ít còn công nhận chứng chỉ A, B. Với những bài kiểm tra theo chuẩn quốc tế, người học phải rèn luyện nhiều kỹ năng nghe, nói, đọc, viết về các chủ đề thời sự và học thuật, chứ không chỉ vài điểm ngữ pháp cố định như ở cấp học phổ thông. Sinh viên có thể học ở các trung tâm Anh ngữ để đạt chuẩn đầu ra mà trường yêu cầu. Thực tế, hiện nay, Trường ĐHBK Hà Nội đang quy định mức điểm tiếng Anh sinh viên phải đạt được khi ra trường là 450 TOEIC. Nhưng mức điểm đó đã làm “khó” không biết bao nhiêu sinh viên không thể ra trường đúng hạn vì con số 450.
Dù đã chuẩn bị tâm lý bước vào môi trường mới, việc học tiếng Anh ở đại học cũng là một cú sốc. Nhớ lại ngày đầu nhập học, Phan Huy Hoàng – K55, Viện Cơ khí ngậm ngùi: “Vì quãng thời gian học THPT em chỉ tập trung đầu tư cho khối A nên khá lơ là môn Tiếng Anh. Đến khi vào đại học lại cũng không thực sự đầu tư cho nó nên khi tất cả các môn chuyên ngành em đều đã hoàn thành đủ điều kiện tốt nghiệp, nhưng điểm TOEIC của em chưa đạt 450 nên đành tốt nghiệp mà chưa được cấp bằng”.
Nhiều sinh viên ở các tỉnh lên Hà Nội học đã bị “sốc” khi chứng kiến các bạn khác đến từ thành phố sử dụng thành thạo tiếng Anh. Nguyễn Thị Huệ, Lớp Kỹ thuật Dệt may, Viện Dệt may Da giầy và Thời trang cho rằng: “Ở bậc học dưới, bản thân các thầy cô khi dạy môn tiếng Anh quá chú trọng ngữ pháp trong khi đó nghe yếu, nói dở, chỉ có đọc hiểu, viết thì thiếu vốn từ. Lúc nào cũng bị lệ thuộc vào mẫu câu hỏi có sẵn trong sách giáo khoa, lẩn quẩn cứ “how are you? I’m fine, thank you”. Khả năng ứng biến khi giao tiếp gần như không có”.
Giảng viên Ngô Ngân Hà – Viện Ngoại ngữ cho biết: “Việc các tân sinh viên bỡ ngỡ, ngạc nhiên thậm chí cảm thấy thua kém rất xa so với nhiều sinh viên khác là bình thường do thực tế có nhiều bạn được gia đình đầu tư từ nhỏ, đến năm 18 tuổi đã sử dụng tiếng Anh thành thạo. Thêm nữa là phương pháp dạy tiếng Anh ở ĐH chủ yếu định hướng cho sinh viên tự học, thầy cô không có nhiệm vụ hướng dẫn tỉ mỉ như thời phổ thông. Các bạn cần chuẩn bị tinh thần tự học rất nhiều mới mong trải qua thời đại học đầy ý nghĩa và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, tất cả sự thua thiệt đều có thể bù đắp bằng việc tự học, tính chủ động trong tìm kiếm thông tin và chăm chỉ của bản thân”.
Kỹ năng sống còn
Thực tế cho thấy khi sinh viên xem tiếng Anh như một môn học phải vượt qua thì sau tấm bằng, mọi kiến thức đều dễ dàng bay đi. Giảng viên Ngô Ngân Hà chia sẻ: “Dù bạn thích thừa nhận hay không, tiếng Anh thực tế đang là kỹ năng sống còn trên thị trường lao động, giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh và mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp. Trong đó yếu tố gây ấn tượng đầu tiên là kỹ năng nói, nghe. Tuy nhiên đáng tiếc là chương trình dạy cấp phổ thông ở Việt Nam lại nhấn mạnh kỹ năng đọc”.
Để sử dụng tiếng Anh cho một cơ hội nghề nghiệp tốt, môi trường sách vở, lớp học thôi chưa đủ. Nhiều sinh viên đã tự tạo cho mình cơ hội bằng cách bước ra ngoài để thực hành như tham gia vào một số CLB tiếng Anh của Trường, đi làm thêm ở những cơ sở sử dụng ngoại ngữ, tham gia các lễ hội đa văn hóa… Một số sinh viên vốn tiếng Anh khá tốt nhận dạy kèm người nước ngoài học tiếng Việt và ngược lại, họ dạy lại tiếng Anh.
Giảng viên Ngô Ngân Hà cho biết thêm: “Có nhiều phương pháp học tiếng Anh tùy vào trình độ và chiến lược chinh phục của mỗi người. Mục đích và cách tiếp cận ngoại ngữ rất quan trọng. Có thể bạn đọc, học theo sách nhuần nhuyễn nhưng khi rơi vào bối cảnh giao tiếp cụ thể, bạn hoàn toàn lúng túng khi tương tác trong thực tế. Theo tôi, sinh viên đầu tiên nên chú trọng kỹ năng nghe. Xem phim, nhạc, nghe phát thanh tin tức… để tạo trí nhớ tiềm thức về từ vựng, ngữ điệu, phát âm, ngữ pháp, sau đó sẽ có ích cho kỹ năng nói, dịch.
Nhiều sinh viên chọn cách đến trung tâm ngoại ngữ để học một số phương pháp được quảng cáo là đặc biệt, hiệu quả, khoa học. Nhưng tất cả vô hiệu nếu người học không chủ động, thiếu đầu tư và động lực. Sinh viên có thể chọn học tại các trung tâm Anh ngữ bình thường, không cần quá nổi tiếng, bởi quan trọng nhất vẫn là ý chí tự học. Nguyên tắc để học tiếng Anh và tạo ra kết quả rõ nhất là quyết tâm và duy trì sự tự học liên tục từ một đến sáu tháng tùy năng lực học của mỗi người. Ngoài ra, khi xã hội ngày càng hội nhập, ai cũng có thể giao tiếp tiếng Anh thì lợi thế cạnh tranh tuyệt đối và lâu dài lại là tiếng Anh chuyên ngành”.
Ở Trường ĐHBK Hà Nội, bên cạnh chương trình chính khóa ngoại ngữ do Viện Ngoại ngữ quản lý. Năm 2010, Trường đã thành lập Trung tâm Ngoại ngữ (CFL) là đơn vị tổ chức, quản lý công tác đào tạo ngoại ngữ ngoài chương trình chính khóa, đồng thời tổ chức thi, cấp chứng chỉ công nhận nội bộ và chứng chỉ quốc tế. Trong thời gian tới Trường dự kiến sẽ kết hợp với một số đơn vị cung cấp hình thức học tiếng Anh trực tuyến phù hợp để hỗ trợ sinh viên trau dồi và ôn luyện tiếng Anh, vừa phục vụ thi đạt chuẩn TOEIC, vừa hướng đến mục tiêu nâng cao kỹ năng tiếng Anh phù hợp với yêu cầu công việc và học tập của sinh viên trong tương lai.
Sáng Nguyễn
Ảnh: Kim Chi
