
Chương trình đào tạo kỹ sư chất lượng cao Việt-Pháp đã giúp nhiều cựu sinh viên Bách khoa Hà Nội thành công ở nước ngoài.
Hơn 10 năm trước, khi đến Đại học Bách khoa Hà Nội nhập học, Lê Quang Huy, học sinh chuyên Toán của một trường cấp ba ở ngoại ô Hà Nội, đặc biệt chú ý tới Chương trình đào tạo kỹ sư chất lượng cao Việt-Pháp (PFIEV) ngành Tin học Công nghiệp của Viện Điện. Kể từ năm 2020, chương trình này đổi tên thành Chương trình Việt-Pháp Tin học công nghiệp và Tự động hóa.
“Đơn giản vì thấy tiêu chuẩn tuyển chọn khắt khe nên tôi muốn thử sức,” Huy kể. Và cậu học sinh 18 tuổi lúc đó không thể ngờ một quyết định chóng vánh của tuổi trẻ sẽ giúp cậu đi rất xa trong tương lai.
PFIEV là chương trình đào tạo duy nhất tại Việt Nam được Hiệp hội Kỹ sư Pháp công nhận và Ủy ban văn bằng kỹ sư Pháp kiểm định chất lượng. Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam coi bằng kỹ sư PFIEV tương đương trình độ thạc sĩ. Trong khi, phía Pháp quy đổi văn bằng của chương trình này tương đương thạc sĩ bậc 1, nghĩa là sinh viên tốt nghiệp ở Việt Nam chỉ phải học thêm một năm tại Pháp để lấy bằng thạc sĩ.
Trước kia, sau khi đủ điểm xét tuyển vào Trường, những học sinh muốn theo học chương trình PFIEV cần trải qua thêm một kỳ thi hai môn Toán và Lý. Tuy nhiên, những năm gần đây, các Viện tuyển chọn sinh viên bằng cách xét điểm từ trên xuống dưới. Chương trình PFIEV, dài 5 năm, được thiết kế dựa trên tiêu chuẩn đầu ra kỹ sư của Pháp với yêu cầu nhất định về trình độ tiếng Anh và tiếng Pháp.
Từ năm 2020, Bách khoa Hà Nội sẽ tuyển sinh ba chương trình chất lượng cao Việt-Pháp bao gồm Hệ thống thông tin và truyền thông (mã tuyển sinh IT-EP); Tin học công nghiệp và tự động hoá (mã tuyển sinh EE-EP); và Cơ khí hàng không (mã tuyển sinh ET-EP).

“Chương trình PFIEV tại Bách khoa Hà Nội không chỉ nặng mà còn rộng về kiến thức,” Huy nhớ lại. Theo Huy, đó chính là điểm khác biệt lớn nhất của PFIEV. Sinh viên PFIEV phải học tổng số 219 tín chỉ, cao hơn nhiều so với các chương trình đại trà như cử nhân trung bình 130 tín chỉ và kỹ sư 150 tín chỉ. Nền tảng kiến thức các môn khoa học cơ bản như Toán và Lý được trang bị rất chắc chắn, Huy khẳng định.
“Sang Pháp, tôi mới biết các kỹ sư bên này học rất nặng và họ đều xuất thân từ các trường grande école,” Huy nhận xét. Grande École (tạm dịch là Trường lớn) là hệ thống những trường đại học, có tỉ lệ chọi cao, được biết đến như là cái nôi của nhiều nhà chính trị, lãnh đạo, những nhân vật có tầm ảnh hưởng trong xã hội Pháp.
Sau này khi nhìn lại, Huy thấy nhờ chương trình PFIEV đào tạo rộng và sâu, sinh viên tốt nghiệp có sự tự do để lựa chọn ngành học chuyên sâu bậc thạc sĩ và tiến sĩ. “Kiến thức nền tảng rộng giúp ta dễ tìm ra lĩnh vực nghiên cứu mà mình đam mê hoặc xác định rõ định hướng nghề nghiệp tương lai,” Huy chia sẻ.
PFIEV – bệ phóng cho ước mơ du học
Sinh ra trong một gia đình trung lưu ở Sơn Tây, Hà Tây cũ, Lê Quang Huy luôn cảm thấy việc du học nằm ngoài tầm với. “Nhưng PFIEV đã mở ra cho tôi vô vàn cơ hội sang Pháp học,” Huy cho biết chương trình đào tạo kỹ sư chất lượng cao PFIEV được rất nhiều trường ở Pháp biết đến nên sinh viên PFIEV thường được ưu tiên khi xét cấp học bổng.
Chương trình PFIEV có sự tham gia của các trường đào tạo kỹ sư thuộc hệ thống Grande École của Pháp bao gồm Trường Centrale-SupÉlec; Trường Quốc gia Bách khoa Grenoble; Trường quốc gia Cơ khí và Hàng không Poitiers; Trường quốc gia khoa học ứng dụng Lyon; Trường Cầu đường Paris; Trường quốc gia Bách khoa Toulouse; Trường Đại học quốc gia Viễn thông Bretagne; Trường Bách khoa Marseille; ngoài ra Trường Trung học Louis le Grand nổi tiếng giúp đỡ xây dựng chương trình đào tạo giai đoạn đại cương.

“Hơn 50% sinh viên khóa tôi, sau khi tốt nghiệp, đều sang Pháp du học và làm việc,” Huy nhẩm đếm. Hầu hết các bạn thân của Huy từ thời học ở Bách khoa Hà Nội hiện đều sống ở Pháp. Họ giúp đỡ nhau trong cuộc sống lẫn công việc và nâng đỡ nhau về mặt tình cảm, Huy cho biết.
Chàng kỹ sư Bách khoa Hà Nội tốt nghiệp năm 2012, sau đó giành được học bổng Eiffel danh giá của chính phủ Pháp để đi học tiếp thạc sĩ. Huy cho biết ngoài học bổng chính phủ, còn có học bổng vùng và học bổng trường. “Nhờ PFIEV, tôi được tiếp cận gần hơn với nước Pháp. Tìm hiểu thông tin rồi tôi mới thấy du học Pháp không phải là ước mơ xa vời,” Huy nói.
Theo thống kê của Viện Điện, Bách khoa Hà Nội, nơi đào tạo chương trình PFIEV ngành Tin học công nghiệp và Tự động hoá, mỗi năm có khoảng hai sinh viên được lựa chọn sang Pháp để thực tập cuối khoá và tỉ lệ sinh viên ra trường trong vòng ba tháng có việc làm hoặc tiếp tục học lên cao là 100%.

Lê Quang Huy đã đi làm hơn 7 năm với “mức lương đủ để sống thoải mái ở Pháp”. Hiện Huy phụ trách một đội ba người tại một công ty công nghệ thông tin chuyên về giải pháp thanh toán tự động và hệ thống in ấn tự động. “Khi đến Pháp, tôi chỉ học 6 tháng tại trường và 6 tháng sau đi thực tập luôn,” Huy cho biết các công ty Pháp coi nhân viên thực tập như nhân viên chính thức nên cậu học hỏi được rất nhiều qua các dự án thực tế làm trong thời gian này.
“Chương trình PFIEV là bệ phóng cho những ai muốn đi du học Pháp hoặc châu Âu,” Huy rút ra từ trải nghiệm cá nhân. “PFIEV là sự chuẩn bị cực kỳ tốt về kiến thức”. Thời gian đầu tới Pháp, khó khăn lớn nhất là rào cản ngôn ngữ. Nhưng Huy cho biết nhờ được chương trình kỹ sư chất lượng cao của Viện Điện trang bị nền tảng cơ bản chắc chắn nên cậu đã nhanh chóng bắt kịp.
Chương trình PFIEV ngành Tin học công nghiệp và Tự động hoá của Viện Điện, Bách khoa Hà Nội, giúp sinh viên khi ra trường làm chủ các hệ thống điều khiển và tự động hóa trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp, quốc phòng, giao thông, môi trường, y tế hoặc dân dụng. Ở vị trí kỹ sư, sinh viên tốt nghiệp chương trình PFIEV có thể quản lý, giám sát các dự án sản xuất; thiết kế, phát triển hệ thống; vận hành, bảo dưỡng dây chuyền sản xuất tự động; tích hợp các hệ thống điều khiển; nghiên cứu, phát triển các thiết bị và hệ thống tự động thông minh; và chế tạo và kiểm định các thiết bị đo lường điều khiển.
“Tôi nghĩ PFIEV hợp với những sinh viên dám đương đầu với thử thách và có hoài bão,” Huy nhấn mạnh rằng ngày nay du học không còn là chuyện hiếm nhưng “du học vẫn là một giấc mơ đáng mơ và chương trình PFIEV có thể giúp các bạn trẻ biến ước mơ đó thành hiện thực.”
Hồng Hạnh
Chương trình đào tạo kỹ sư chất lượng cao tại Việt Nam (tiếng Pháp là Programme de Formation d’Ingénieurs d’Exellence au Vietnam, gọi tắt là Dự án PFIEV), thành lập năm 1999, có mục tiêu là đào tạo kỹ sư chất lượng cao theo mô hình của Pháp tại 4 trường bao gồm Trường Đại học Bách khoa Hà Nội; Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng; Trường Đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh và Trường Đại học Xây dựng.
Các chương trình đào tạo PFIEV đã được Ủy ban bằng kỹ sư Pháp (Commission des Titres d’Ingénieur – CTI) đánh giá và Chính phủ Pháp công nhận “Bằng kỹ sư chất lượng cao” cấp thời hạn 6 năm vào các năm 2004 (2004 – 2010); 2010 (2010 – 2016) và 2016 (2016 – 2022). Cơ quan kiểm định các chương trình đào tạo kỹ sư Châu Âu (European Network for Accreditation of Engineering Education – EANEE) công nhận chất lượng đào tạo thạc sĩ của chương trình PFIEV cho các giai đoạn 2010 – 2016 và 2016 – 2022. Tính đến năm 2017, dự án PFIEV có 18 phòng thí nghiệm hiện đại đặt 4 trường thành viên ở Việt Nam. Hơn 200 cán bộ, giảng viên của dự án được đi bồi dưỡng, tập huấn, trao đổi tại các trường đối tác Pháp. Hơn 2.500 sinh viên Việt Nam đã tốt nghiệp chương trình này. |