Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Trường ĐHBK Hà Nội đã cống hiến cho đất nước hàng trăm ngàn cử nhân, kỹ sư, thạc sỹ, tiến sỹ, trong đó có hàng ngàn nữ sinh viên và nhiều người trong số đó đã trở thành các nhà khoa học uy tín, nhà giáo mẫu mực, cán bộ lãnh đạo và quản lý giỏi, doanh nhân tiêu biểu, cán bộ kỹ thuật chủ chốt trong nhiều lĩnh vực, đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng, xây dựng và bảo vệ đất nước.
Nói đến “con gái Bách Khoa” là phải nghĩ ngay tới sự “cứng rắn, nghiêm túc” vì phải học tập, rèn luyện trong môi trường khắc nghiệt, rất “nam tính” với những ngành nghề rất “khô” như Cơ khí, Điện, Công nghệ thông tin… và bắt buộc các nữ sinh phải luôn cố gắng để cạnh tranh công bằng với số lượng áp đảo của các bạn nam (ở nhiều ngành nghề tỷ lệ nữ sinh/nam sinh còn dưới 30%). Trong quá trình học tập, khi ở nhiều trường đại học khác nữ sinh viên học khiêu vũ, tập thể dục nhịp điệu thì nữ sinh viên Bách Khoa lại tập chạy, bóng chuyền,… như các bạn nam. Khi thực tập trong xưởng thì các bạn nữ cũng tay kìm, tay búa, cầm cờ lê, mỏ lết như nhiều bạn nam và cũng tự thiết kế, lắp ráp các thiết bị thí nghiệm…Tuy nhiên, quá trình đào tạo, rèn luyện đó đã tạo ra những cô gái Bách Khoa thông minh, năng động, tự tin, cần cù và chăm chỉ. Chính nhờ những phẩm chất này mà nhiều năm qua, tuy tỷ lệ nữ sinh thấp hơn nam sinh về số lượng nhưng thành tích học tập lại không chịu thua kém. Trong số thủ khoa tốt nghiệp đại học loại giỏi hàng năm được nêu tên trên bảng vàng danh dự thì số nữ sinh giỏi có tỷ lệ rất cao, chiếm tới 2/3.
Với “bản lĩnh Bách Khoa”, khi ra trường các chị đã tiếp tục phát huy năng lực, kiến thức để đóng góp tích cực cho xã hội và thành đạt trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau. Nhiều chị đã trở thành tấm gương sáng để các thế hệ sau noi gương học tập và bước theo.
Trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh có nhiều chị đã và đang là những nhà quản lý giỏi, năng động như: chị Nguyễn Thị Anh Nhân – Nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XI, Nguyên Tổng Giám đốc đầu tiên Công ty Việt Hà đã đạt giải thưởng Kovalevskai năm 1992; PGS Nguyễn Thị Hòe – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sơn Kova đã đạt giải thưởng Kovalevskaia năm 1993; chị Vũ Mai Hương – Phó Tổng Giám đốc Công ty Viễn thông FPT (FPT Telecom)…
Trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học nhiều chị đã vượt qua những khó khăn trở ngại để cống hiến hết mình vì khoa học, vì các thế hệ sinh viên và đã được xã hội vinh danh như: NGND.GS Đặng Kim Chi – Nguyên Phó Viện trưởng Viện KH&CN Môi trường với Giải thưởng Kovalevskaya năm 2008; chị Ngô Thị Minh Thùy với học bổng Thạc sĩ 42.000 euro tại Hà Lan rồi học bổng tại ĐH tổng hợp Illinois (Mỹ) hàng đầu thế giới về nghiên cứu Lý Sinh trước khi trở thành nghiên cứu sinh sau tiến sỹ tại ĐH Stanford (Mỹ) danh tiếng khi mới 32 tuổi.
Với nghị lực phấn đấu và trưởng thành trong công việc, nhiều chị đã thể hiện tài năng quản lý, được các đồng nghiệp cũng như sinh viên yêu kính, nể trọng, như: chị Phạm Minh Hà – Nguyên Phó Hiệu trưởng Trường nhiệm kỳ 1994 – 1997, nguyên đại biểu Quốc hội khóa X; chị Đặng Huyền Thái – nguyên đại biểu Quốc hội khóa XII; PGS Phạm Thị Thu Thủy – Nguyên Phó Hiệu trưởng Trường nhiệm kỳ 2008 – 2013…
Có câu nói “Gái Bách Khoa – ma Văn Điển”, như thể là có ý “chê khéo” nữ sinh viên Bách Khoa Hà Nội cục mịch, với nhan sắc “tầm thấp”. Thế nhưng, các chị, các em vẫn toát lên vẻ đẹp dịu dàng, duyên dáng, với mái tóc dài tết bím, ánh mắt rạng ngời trong sáng, vẫn “cầm, kỳ, thi, họa”. Nhiều chị biết làm thơ mà hơn thế lại làm thơ rất hay, nhiều người múa dẻo, hát hay… Trong những năm chiến tranh, các chị, các em cùng với nam sinh cũng “gánh vác” việc lớp, việc Trường nhưng không vì thế mà trở thành “ma” như người ta đã từng so sánh.
Hiện nay, số lượng nữ sinh viên của Trường đang tăng lên đáng kể vì trong xu thế mới, Trường ĐHBK Hà Nội đào tạo thêm một số ngành thu hút nữ sinh theo học như: ngoại ngữ, công nghệ sinh học – công nghệ thực phẩm, kinh tế quản lý, đào tạo quốc tế… các em đã tiếp bước các cô, các bác, các chị trở thành những nữ sinh viên có thành tích học tập xuất sắc, với tình yêu khoa học và kỹ thuật và năng lực nghiên cứu khoa học tốt, tiêu biểu như các em: Lưu Thị Liên – K46 Viện Cơ khí, Phan Thị Linh – K56 Viện Điện, Nguyễn Hoàng Ngọc Anh – K56 Viện Điện tử Viễn thông… đạt danh hiệu Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực Kỹ thuật năm 2015. Trong những năm gần đây, tỷ lệ sinh viên nữ đạt danh hiệu thủ khoa tốt nghiệp đang có xu hướng tăng lên…
Lại một mùa thu đang tới, mùa thu 60 của Trường ĐHBK Hà Nội thân yêu. Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, trải qua nhiều khó khăn và thăng trầm nhưng Trường vẫn từng bước vươn lên phát triển, giữ được truyền thống tốt đẹp trong nền giáo dục Việt Nam. Trên chặng đường vinh quang và tự hào đó luôn có sự đóng góp không nhỏ của các thế hệ nữ sinh viên Bách Khoa. Trong vườn hoa đẹp Bách Khoa, các chị là những bông hoa rực rỡ, ngát hương và luôn dành trọn sự tin tưởng, quý trọng của đồng nghiệp và xã hội.
TS Nguyễn Thị Diệu Vân
