Không chỉ thu hút sự chú ý của cán bộ, giảng viên, sinh viên trong Trường mà hoa súng Hồ Tiền đang là địa chỉ không thể bỏ qua của giới sinh viên Hà Thành khi đến Bách khoa Hà Nội. Hoa súng được trồng từ năm 2016 nằm ngay cạnh thư viện Tạ Quang Bửu. Đây là mùa đầu tiên hoa súng nở ở mặt hồ, tạo nên không gian lãng mạn cho ngôi trường hơn 60 tuổi. Trong tiết trời se se lạnh của mùa thu, những bông hoa súng vươn mình khoe sắc tím cùng không gian thoáng đãng là nơi thư giãn lý tưởng sau một ngày làm việc và học tập căng thẳng. Đằng sau vẻ đẹp bình dị ấy, hoa súng còn có nhiều “bí ẩn” mà không phải ai cũng biết.
Hoa súng có nguồn gốc từ Ấn Độ, sống ở khu vực ao, hồ, đầm lầy. Lá hoa súng có dạng hình tròn và nổi trên mặt nước. Khi đến mùa trổ hoa, thân cây sẽ vươn lên cao và bung nở những cánh hoa tim tím cả một góc trời. Hiện nay, hoa súng có rất nhiều loại với đầy đủ màu sắc như súng trắng, súng tím, súng xanh… trong đó loài hoa súng phổ biến nhất vẫn là súng tím, được trồng khắp mọi nơi trên dải hình chữ S.
Không kiêu sa như hoa phong lan, hải đường, hoa súng có mặt ở mọi nẻo đồng quê, rất đỗi gần gũi thân thuộc với mọi người. Hoa súng còn có một sức sống mãnh liệt, chỉ cần có nắng gió và nước là loài hoa này sinh sôi nảy nở, càng nở hoa cây lá càng xanh tốt. Bông nở trước kéo gọi những bông sau đua nở, để rồi ta thấy cả một mặt hồ hoa súng tím đỏ rực rỡ. Cái tính cộng đồng quấn quýt bên nhau cùng ý chí quyết vươn lên, vượt mọi khó khăn để đến với cuộc đời tươi đẹp thật gần gũi với con người. Có lẽ cũng vì những đặc tính gần gũi ấy nên người đời xem hoa súng tím như một biểu tượng của tình yêu thương chung thủy, son sắt. Như một người quân tử, hoa súng tím lặng lẽ sống, góp phần làm đẹp cho cuộc đời bằng tất cả những gì mình có. Có lẽ đó cũng là đức tính tốt đẹp nhất mà người đời dành tặng cho loài hoa bình dị này. Giống như nhà thơ Chế Lan Viên đã từng viết:
“Màu hoa súng ấy như cơn đau không dám khóc
Chỉ lặng yên sắc tím để mà đau
Người đời chỉ biết màu sen anh đỏ rực
Còn nỗi buồn hoa súng tím biết cho đâu”
Ngoài vẻ đẹp dân dã mang hương đồng gió nội, hoa súng còn có rất nhiều công dụng trong y học cổ truyền hay trong văn hóa ẩm thực của các vùng miền. Theo y học cổ truyền, các bộ phận của cây được dùng làm thuốc thanh nhiệt, chống say nắng, cầm máu, đau lưng, mỏi gối… Không những vậy, thân hoa còn là một loại rau không thể thiếu trong những món ăn của người miền Tây. Trong các buổi liên hoan, hội họp có món lẩu thì trong phần rau sống ăn kèm luôn có mặt của cọng hoa súng. Vị giòn xen lẫn chút ngọt thanh của hoa súng khi nhúng vào nồi nước lẩu, chấm thêm chút nước mắm ớt thì quả là không có sơn hào hải vị nào có thể sánh bằng.
Với vẻ đẹp bình dị cùng những công dụng hữu ích, hoa súng – loài hoa dân dã nhưng không thể nào thiếu được trong đời sống vật chất cũng như tinh thần của người dân Việt. Trong tiết thu se lạnh, ở trên khắp mọi miền đất nước, hoa súng bước vào những ngày rực nở. Hoa súng Hồ Tiền cũng đang đua nhau khoe sắc, níu giữ chân thầy trò Bách khoa sau một ngày làm việc và học tập vất vả.
Huyền Trang
Ảnh: Kim Chi
